ଭବେଶ ଚନ୍ଦ୍ର କର, କେନ୍ଦୁଝର, ୧ ମଇ ୨୦୨୩
ସେଦିନ କାମିନୀ ଆଈ ଓ ଗାଁ ର ଅନ୍ୟ ବୁଢୀମାନେ ଫେରୁଫେରୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇଗଲା । ବୁଢ଼ୀ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲା ବେଳକୁ ଗାଁ ର ଝିଅମାନେ ତା ଘରେ ରୁଣ୍ଡ ହୋଇ ତାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ତାକୁ ଦେଖି ସମସ୍ତେ କହିଉଠିଲେ ଆଈ ଯା ଶିଘ୍ର ଖିଆପିଆ ସାରି ଆସେ । ତୋତେ ପା ଆମେ ସମସ୍ତେ ଅପେକ୍ଷା କରିଛୁ । କାଲି କହୁଥିଲୁ ଆଜି ଓଢ଼ଣୀ ପକା ଓଷା ଉପରେ କହିବୁ ବୋଲି । ଝିଅମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ବୁଢ଼ୀ କହିଲା ନାହିଁ ଲୋ ଏବେ ତ ସମସ୍ତେ ଆମେ ଖାଇକରି ଜଙ୍ଗଲ ରୁ ଆସିଲୁ । ଭୋକ ନାହିଁ । ଖାଲି ଟିକେ ଧୁଆଧୋଇ ହୋଇ ପାଣିପୁଣା ପିଇକରି ଆସେ କଥା ହେବା । କିଛି ସମୟ ପରେ ବୁଢ଼ୀ ଆସି ଗୋଡ଼ ଲମ୍ବାଇ ବସି କରି କଥା ଆରମ୍ଭ କଲା ।
ଆଜି ଆମ ପାଉଡି ଭୂୟାଁ ମାନଙ୍କ ର ଓଢ଼ଣୀ ପକା ଓଷା । ଏହି ଓଷା ପୂର୍ବରୁ ଗାଁ ର ଦରବାର ଘରେ ମିଟିଂ ହୋଇଥିଲା । ଗାଁର ଡାକୁଆ ନୀଳ ଓ ଆମେ କେତେ ଜଣ ବୁଢ଼ୀ ସବୁ ଘରୁ ଚାଉଳ, ଡାଲି, ପନିପରିବା ଆଣି ବିଶ୍ରୀ କୋଠି ରେ ରଖିଥିଲୁ । ଆଜି ଗାଁ ର ବୁଢ଼ୀ ଲୋକମାନେ ସାଙ୍ଗ ହୋଇ ଜଙ୍ଗଲ କୁ ଯାଇଥିଲୁ । ସେଠି ବଡାମଙ୍କ ପାଖରେ କିଛି ବୁଢ଼ୀ ଖନ୍ଦା ଖୋଳି ରୋଷେଇ ବସାଇଲେ ଆଉ ଆମେ କିଛି ବୁଢ଼ୀ ଜଙ୍ଗଲ ରୁ ପତ୍ର ଆଣି ପତ୍ର ସିଇଁଲୁ । ଭାତ,ରୁମା ଡାଲି ,ତରକାରୀ ଓ ରାଶିଖିରି ତିଆରି କରିସାରି ଦେବତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଭୋଗ ଲଗାଇଲୁ । ଏହି ପୂଜା ଆମ ପାଉଡି ଭୂୟାଁ ଜାତିର ଗୁପ୍ତ ପୂଜା କହନ୍ତି । ସାଙ୍ଗରେ ଗୋଟିଏ କୁକୁଡ଼ା ଚିଆଁ ନେଇଥିଲୁ । ସେହି କୁକୁଡାଚିଆଁର ଆଖିର ପତାରେ ଗୋଟିଏ କଣ୍ଟାମାରି ଜଙ୍ଗଲକୁ ଛାଡିଦେଲୁ । ଚିନାମାଳୀ କହିଲା ଆଈ ତୁମେ ବୁଢ଼ୀ ଗୁଡା ବଡ଼ ନିର୍ଦୟ । ଛୋଟ କୁକୁଡ଼ା ଚିଆଁ ଟାର ଆଖି ରେ କଣ୍ଟା ଫୋଡିବାକୁ ତୁମମାନଙ୍କର ହାତ ଚଳିଲା କିପରି । ବୁଢ଼ୀ ହସିଦେଇ କହିଲା ନା ଲୋ ନାତୁଣୀ ଆମେ କଣ ଲୁହା କଣ୍ଟାରେ ଫୁଟାଉ କିଲୋ । ନାହିଁ ମ । ଜଙ୍ଗଲ ରେ ଥିବା କଣ୍ଟା ଗଛରୁ କଣ୍ଟା ଟିଏ ଆଣି କେବଳ ଚିଆଁ ର ଆଖି ପତାରେ ଛୁଆଁଇ ଦେଇ ତାକୁ ଉଡେଇ ଦେଉ ଏବଂ କହୁ ଯେ ଆମ ଜଙ୍ଗଲଉପରେ ଖରାପ ନଜର ରଖିଲେ ବା ଏହାର ନଷ୍ଟକଲେ ଆମେ ବରଦାସ୍ତ କରିବୁନି,ଏହାର ବିରୋଧକରିବୁ । କୁକୁଡା ଚିଆଁର ଅବସ୍ଥା ଯେପରି ହେଲା ଯେ ଆମେ ତାର ଅବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ସେହିପରି କରିବୁ। ବୁଢ଼ୀ ର କଥା ଶୁଣୁଥିବା ଝିଅମାନେ ଏକ ସଙ୍ଗେ ପଚାରିଲେ ଆଲୋ ଆଇ ଆମକୁ ଏ ବଡାମ ମହାପୁରୁ ଙ୍କ ବିଷୟରେ କିଛି କହନା । ବୁଢ଼ୀ କହିଲା ବଡାମ ମହାପୁରୁ ଆମକୁ ଜନମ ଦେଇଛନ୍ତି, ତେଣୁ ସେ ହେଲେ ବ୍ରହ୍ମା । ଆମେ ଯେଉଁ ଜଙ୍ଗଲ ରୁ ଖାଦ୍ୟ ଆଣୁଛେ (ସେ ପାହାଡ଼ ଚାଷ ହେଉ କିମ୍ବା ଜଙ୍ଗଲ ର ଫଳମୂଳ ହେଉ) ସେତ ତାଙ୍କର ସୃଷ୍ଟି । ତେଣୁ ସେ ବିଷ୍ଣୁ । ସେହିପରି ସେ ଦୁଷ୍ଟ ଲୋକମାନଙ୍କ ସଂହାର କରନ୍ତି । ତେଣୁ ସେ ମହେଶ୍ୱର । ତେଣୁ ବଡାମ ମହାପୁରୁ ହେଉଛନ୍ତି ଆମ ଜାତିର ସୃଷ୍ଟି, ସ୍ଥିତି ଓ ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା । ଏତିକି କହି ବୁଢୀ ଉପରକୁ ହାତ ଟେକି ବଡାମ ମହାପୁରୁ ଙ୍କୁ ଜୁହାର ହେଲା । ଜୋଛନା ପଚାରିଲା ଆଲୋ ଆଈ ବଡାମ ମହାପୁରୁ ଙ୍କ ପୂଜା କେବେ ସବୁ କରାଯାଏ । ବୁଢ଼ୀ କହିଲା ଆଲୋ ନାତୁଣୀ ବଡାମ ମହାପୁରୁ ଙ୍କ ପୂଜା ଢିଅ ବନ୍ଦାଣ, କାଦବଳି ଓ ବିଶ୍ରୀ ଓଷା ସମୟରେ କରାଯାଏ । ପ୍ରତି ଭୂୟାଁ ଗାଁ ରେ ଜଣେ ପାଟ ଦେହୁରୀ, ଜଣେ ବିଶ୍ରୀ ଦେହୁରୀ ଓ ଦୁଇ ଜଣ ବଡାମ ଦେହୁରୀ (ଜଣେ ପୁରୁଷ ଏବଂ ଜଣେ ମହିଳା) ଥାନ୍ତି । ବଡାମ ମହାପୁରୁ ଙ୍କ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପୂଜା ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ ।
ବଡାମ ପୂଜା
ଏହି ପର୍ବ ଭୂୟାଁମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ଏକ କୃଷିଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ । ବର୍ଷକୁ ଥରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ଏହି ପୂଜା ଇଂରାଜି ମାସ ଫେବ୍ରୁଆରି ରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ପ୍ରଥମେ ପାଟଦେହୁରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଗାଁର ସମସ୍ତ ଲୋକ ପୂଜା ର ଦିନ ସ୍ଥିର କରନ୍ତି । ପ୍ରଥମଦିନର ପୂଜାରେ ଗାଁର ପୁରୁଷ ଲୋକମାନେ ରହିଥାନ୍ତି । ଗାଁର ୫ଜଣ ବୟସ୍କ ପୁରୁଷ ଓଷା ରଖନ୍ତି ଓ ଗାଁର ପୁରୁଷ ବଡାମ ଦେହୁରୀ ବଡାମ ଦେବତାଙ୍କ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି । ବଡାମ ଦେବତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଫଳମୂଳ (ପିତାଆଳୁ, ବଇଙ୍ଗା, କନ୍ଦମୂଳ, ଗୋଲଆଳୁ, କଦଳୀ ,ନଡିଆ ଇତ୍ୟାଦି) ଭୋଗ ଦିଆଯାଏ । ପୂଜାପରେ ବଡାମ୍ ଦେବତାଙ୍କ ନିକଟରେ କୁକୁଡା ବଳି ଦିଆଯାଏ । ଦ୍ବିତୀୟ ଦିନର ପୂଜାର ଓଷା ଗାଁର ମହିଳାମାନେ କରିଥାନ୍ତି । ୨ୟ ଦିନର ପୂଜା ଗାଁର ମହିଳା ଦେହୁରୀ କରିଥାନ୍ତି । ପୂର୍ବଦିନଭଳି ବଡାମ ଦେବତାଙ୍କ ନିକଟରେ ମହିଳା ଦେହୁରୀ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିବାପରେ କୁକୁଡା ବଳି ଦିଆଯାଏ । ଦ୍ବିତୀୟ ଦିନର ପୂଜା ସମୟରେ ମହିଳାମାନେ ଅଶ୍ଲିଳ କଥା ପରସ୍ପରକୁ କହିଥାନ୍ତି । ଭଲ ଫସଲ ହେବାପାଇଁ ବଡାମ୍ ଦେବତାଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥାନ୍ତି । ପୂର୍ବ ଦୁଇଦିନ ପରି ସାମୁହିକ ଭୋଜନ ସହ ଚାଙ୍ଗୁନାଚ ମଧ୍ୟ ହେଉଥିଲା । ଏବେ କିନ୍ତୁ କେବଳ ଗାଁ ର ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ଏକାଠି ଭୋଜନ ପରେ ପୂଜା ସରୁଛି । ଗାଁର ଝିଅମାନେ ବୁଢ଼ୀ ଆଈର କଥାକୁ ମନଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଶୁଣୁଥିଲେ । ବୁଢ଼ୀ ସରିବା ପରେ ଚିନାମାଳୀ ପଚାରିଲା ଆଲୋ ଆଇ ଆଉ ସବୁ କଣ ପୂଜା ଆମ ଭୂୟାଁମାନେ କରନ୍ତି । ବୁଢ଼ୀ କହିଲା ତୁ କହୁନୁ କଣ ସବୁ ପୂଜା ହୁଏ । ତୁ ଯାହା ଛାଡିଯିବୁ ମୁଁ କହିଦେବି । ଚିନାମାଳୀ ମନେପକାଇ କହିଲା ଆମର ତ ବିଶ୍ରୀ ଓଷା, କରମା, କାଦବଳି ଓଷା, ଢିଅବନ୍ଦାଣ, ଆଷାଢୀ, ଆମ୍ବ ନୂଆଖାଇ, ଧାନ ନୂଆଖାଇ, ମକର ପରବ, ଅକ୍ଷିତୃତୀୟା, ମାଘପୋଡି, ଗହ୍ମା ପୂର୍ଣ୍ଣିମା , ପୁଷ ପୁନେଇଁ ଓ ରଜ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
ବୁଢ଼ୀ କହିଲା ହଁ ତୁ ତ ସବୁ ପରବ ନା କହିଦେଲୁ । ମୁଁ ଆଉ କ’ଣ କହିବି। ହଉ ତମେ ସବୁ ଶୋଇପଡ଼।ରାତି ବେଶୀ ହେଲାଣି । କାଲି ତୁମକୁ ଆମ ଅନ୍ୟ ପରବ ବିଷୟରେ କହିବି । ଏତିକି କହି ବୁଢୀ ବିଛଣା ପକାଇବାକୁ ଭିତରକୁ ଗଲା । ଆଉ ଝିଅମାନେ ସେମାନଙ୍କର ବିଛଣା ପକାଇ ଶୋଇ ପଡିଲେ ।