ମାନସ ରଞ୍ଜନ ମହାପାତ୍ର, ପୁରୀ, ୨୦ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୫
୧୯୭୬ରେ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାଶ୍ କଲାପରେ ମୁଁ ନନାଂକ ପାଖକୁ ଚାଲିଆସିଲି। କକେଇ ବଦଳି ହୋଇ ପୁରୀ ବାହାରକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ।
କଲେଜ ଭିତରକୁ ପଶିଯାଉଛି –ଦେଖାହେଲେ ବିଷ୍ଣୁ ଭାଇନା। ଉଦୟନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଆମେ ଦୁହେଁ ଥିଲୁ। ପଚାରିଲେ, “ କୁଆଡ଼େ ଆସିଥିଲୁ କିରେ?” “କଲେଜରେ ଫର୍ମ ପକେଇବାକୁ।” ମୁଁ ଉତ୍ତର ଦେଲି। ସେ ମୋ ଫର୍ମଟି ଦେଖିଲେ। ହଠାତ୍ ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ଅଟକିଗଲେ। ‘ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ ସବ୍ଜେକ୍ଟ କାହିଁକି ନେଉଛୁ?’ ପଚାରିଲେ। ‘ଭଲ ମାର୍କ ମିଳିବ’ ମୁଁ ଉତ୍ତର ଦେଲି। ବିଷ୍ଣୁ ଭାଇନା ମୋ ଉତ୍ତରରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେଲେନାହିଁ। ତାଂକ କହିବା କଥା ଥିଲା, ‘ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ ବିଷୟରେ କ’ଣ ନମ୍ବର ମିଳିବ ତାହା ନିର୍ଭର କରେ ଅଧ୍ୟାପକଙ୍କ ଉପରେ। ତୁମେ ଯେତେ ଭଲ କର, କିଛି ମାନେ ନାହିଁ। ସେ ଯାହା ଚାହିଁବେ, ସେୟା ହିଁ ହେବ।”
ମୁଁ ଡରିଗଲି। ସାଇକୋଲୋଜି ବଦଳରେ ଲଜିକ୍ ରଖିଲି। ଜୀବନ ସାରା ମୋ ହାତରେ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ ଠିକ୍ ହେଲାନାହିଁ ବୋଧେ ଏଇ କାରଣରୁ। ଥିଓରି ମଧ୍ୟ ଠିକ୍ ହେଲାନାହିଁ। ନା ଲଜିକ୍ ହେଲା ନା ସାଇକୋଲୋଜି ….। ସବୁଥରେ ମୁଁ ଫେଲ୍।
କଲେଜରେ ଅନେକ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେl ହେଲେ- କାହିଁକି କେଜାଣି ଦୁଇଜଣଂକୁ ମୁଁ ଜୀବନଯାକ ମନେ ରଖିଛି। ଜଣେ ନାରାୟଣ ଶତପଥୀ ଓ ଆଉ ଜଣେ ପ୍ରୀତିଶ୍ ବସା। କାହିଁକି….?
ମୋର ଅନେକ ମଂତ୍ରମୁଗ୍ଧ ଛାତ୍ର ଅଛନ୍ତି। ବୋଧେ ମୁଁ ରାଜ୍ୟର ଏକମାତ୍ର ଶିକ୍ଷକ, ଯିଏ ପ୍ରାଥମିକ ଠାରୁ ପି.ଏଚ୍.ଡ଼ି. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠି ପଢ଼େଇଛି। ସେମାନେ ମଧ୍ଯ ମତେ ପସନ୍ଦ କରଂତି। ଭଲ ପାଆନ୍ତି। ମୁଁ କିଂତୁ ଜୀବନରେ ଅଳ୍ପ କିଛି ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇଛି। ଅନ୍ୟମାନେ ମତେ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରିନାହଂତି। ସ୍କୁଲରେ ଲୋକନାଥ ସାର୍ ଓ ସୋମନାଥ ସାର୍, କଲେଜରେ ନାରାୟଣ ସାର୍, ପ୍ରୀତିଶ୍ ସାର୍ ଓ ଅତିବେଶିରେ କମଳକାନ୍ତ ସାର୍। ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମୁଁ ପଢ଼ା ସାରିପାରିଲି ନାହିଁ। ତେବେ ସମଗ୍ର ଜୀବନରେ ମତେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛତି ଜୟନ୍ତ ଦାସ, ମନୋଜ ଦାସ ଓ ଚଉଧୁରି ହେମକାନ୍ତ ମିଶ୍ର। ମଣିଷର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଶିକ୍ଷକ ସମାଜ ଓ ଜୀବନ ବୋଲି ମୁଁ ମନେକରିଆସିଛି ।
ଏଇ ଜୀବନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମୁଁ ପାଶ୍ କଲି କି ନାହିଁ, କିଏ କହିବ ?
ଶୈଳ ମୋର ସ୍କୁଲରେ ସାଙ୍ଗ ଥିଲା। କଲେଜରେ ଆମେ ଏକାଠି ପଢ଼ିଲୁ ଓ ପରସ୍ପରକୁ ଭଲପାଇ ବସିଲୁ । ଆମେ ପରସ୍ପର କେବେ ଏକାଠି ଓ କେବେ ଅଲଗା – ୧୯୮୪ରୁ ଆମ ଯୁଗ୍ମ ଜୀବନ ଏମିତି ରହିଛି । କେତେ ଦିନ ଚାଲିବ, କିଏ କହିବ ?
ଜୀବନ ଏମିତି । ବୋଧେ ଚାହୁଁଥିବା ସବୁ ଜିନିଷ ଏଠି ସମୟରେ ମିଳେନାହିଁ ।
ଅସରଂତି ଅପେକ୍ଷାରେ –
ଯାତ୍ରାରେ-