ମାନସ ରଞ୍ଜନ ମହାପାତ୍ର, ପୁରୀ, ୧୬ ମଇ ୨୦୨୪
୧୯୮୧ ମସିହାରେ ମୁଁ ଏକ ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ ଚିଠି ଡ. ବଂଶୀଧର ପଣ୍ଡାଙ୍କୁ ପଠାଇଥିଲି, ଯିଏକି ଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପରିଚିତ ଶିଳ୍ପପତି । ସେ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ ଓଡିଶାର ପ୍ରଥମ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଯୋଗ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ ଧାତୁ ବିଶେଷଜ୍ଞ । ସେ ସେତେବେଳେ IMFA ଗ୍ରୁପ୍ ଅଫ୍ କମ୍ପାନୀସମୁହର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ । ମୁଁ ତାଙ୍କଠାରୁ ଏକ ଉତ୍ତର ଆଶା କରୁ ନଥିଲି କାରଣ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହିପରି ଅନେକ ଚିଠି ଉତ୍ତରହୀନ ରହିଥାଏ |
ଗୋଟିଏ ସପ୍ତାହ ପରେ ମୁଁ IMFAର ଜନସଂପର୍କ ବିଭାଗର ତତ୍କାଳୀନ ମ୍ୟାନେଜରଙ୍କ ନିକଟରୁ ଏକ ଚିଠି ପାଇଲି | ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାରିଖ ଏବଂ ସମୟରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ବମିଖାଲରେ ଥିବା IMFA କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କଥାବାର୍ତ୍ତା ପାଇଁ ଆସିବାକୁ ଏଥିରେ ଲେଖା ଥିଲା ।
ତାରିଖ ପାଖେଇ ଆସିଲା। ମୁଁ IMFA କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ପହଞ୍ଚିଲି |
ମୋତେ ଗୋଟିଏ କୋଠରୀରେ ବସିବାକୁ କୁହାଗଲା। ତା’ପରେ, କେହି ଜଣେ କପେ ଚା’ ସହିତ ଆସିଲେ |
କିଛି ମିନିଟ୍ ପରେ ମୋତେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୋଠରୀକୁ ଯିବାକୁ କୁହାଗଲା | ଏହା ଥିଲା ଲୋକସମ୍ପର୍କ ମ୍ୟାନେଜରଙ୍କ ରୁମ୍।
“ତାହେଲେ, ତୁମେ ଡ. ପଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲ?” ଭଦ୍ରଲୋକ ପଚାରିଲେ।
“ଆଜ୍ଞା..”
ସେ ମୋତେ ସ୍ନେହଭରା ଦୃଷ୍ଟିରେ ଚାହିଁ କହିଲେ, “ତୁମେ ବହୁତ ଛୋଟ ଦେଖାଯାଉଛ | ତୁମ ବୟସ କେତେ?”
“୨୦ ବର୍ଷ ସାର୍”, ମୁଁ କହିଲି |
“ତାହେଲେ ତୁମର ବୟସ କମ୍ | ଚାକିରି ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସ ବର୍ତ୍ତମାନ ୨୧ ବର୍ଷ।“(ପରେ ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ ଏହାକୁ ୧୯୮୬ରେ ୧୮ ବର୍ଷ କରିଥିଲେ)
ସେତେବେଳକୁ ମୁଁ ବୁଝିଲି ଯେ ସେମାନେ IMFAରେ ମୋତେ ଚାକିରି ଦେବା ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି | ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ମୋର ସିଭି ଦେଲି |
ତା’ପରେ ସେ କହିଲେ, “ତୁମର ଯୋଗ୍ୟତା କେବଳ ସ୍ନାତକ ଏବଂ ତୁମ ବୟସ ବି କମ୍। କିନ୍ତୁ ମୁଁ ତୁମ ସିଭିରୁ ଦେଖୁଛି ତୁମକୁ ଆସନ୍ତା ମାସରେ ୨୧ ବର୍ଷ ହେବ। ଆମେ ତାପରେ ତୁମକୁ ଆମର ଲୋକସଂପର୍କ ବିଭାଗରେ କିରାଣୀ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିପାରିବୁ।“
“କିରାଣୀ? ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥାରେ ସମ୍ପାଦକ ହୋଇସାରିଛି।”
ମୁଁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ମନା କରି ଫେରି ଆସିଲି | ପରେ ମୁଁ ଜାଣିଲି ଯେ ସେ ସେଠାରେ ତାଙ୍କ ଶଳାଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ |
ଡ. ପଣ୍ଡା ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଥେରୁବାଲିସ୍ଥିତ ପ୍ଲାଣ୍ଟସାଇଟରେ ଥିଲେ। ଯେହେତୁ ମୋର ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ ପତ୍ରଟି କେବଳ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ପାଇଁ ଥିଲା, ଚାକିରି ପାଇଁ ନୁହେଁ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ଘଟଣାକ୍ରମରେ ମୁଁ ବିଚଳିତ ହୋଇନଥିଲି |
କିଛିଦିନ ପରେ ମୁଁ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଏକ ସଭାରେ ଡ. ପଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଭେଟିଲି।
“ତାହେଲେ ତୁମେ ଆମ ସଂସ୍ଥାରେ ଯୋଗ ଦେଉଛ ତ?”
“ନା ସାର୍, ମୁଁ କିରାଣୀ ହେବାକୁ ଚାହୁଁନାହିଁ |”
ତା’ପରେ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ କହିଲି, “ସାର୍, ଦୟାକରି ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଚାର ପାଇଁ କିଛି କରନ୍ତୁ। ମୁଁ ଏଥିପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ପୋଷ୍ଟ କାର୍ଡ ଲେଖିଛି।“
ସମୟକ୍ରମେ IMFA ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା ଏବଂ ଡକ୍ଟର ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଶତପଥୀଙ୍କୁ ଏହାର ସଚିବ ଭାବରେ ମନୋନୀତ କରିଥିଲା | ମୁଁ ଓଡିଶା ଶିକ୍ଷା ସେବାରେ ଯୋଗ ଦେଲି ଏବଂ ପରେ ଗଲି NCERT, ଯେଉଁଠାରୁ ମୁଁ NBTକୁ ଆସିଲି। ମୋର କକେଇ ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାପାତ୍ର ଏକ ପୁସ୍ତକ ସମ୍ପାଦନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରଥମ କପି ଭାରତର ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡ. ଶଙ୍କର ଦୟାଲ ଶର୍ମାଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବାର ଥିଲା। ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନରେ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ କୁତବ ହୋଟେଲର ଏକ ସୁଟ୍ ରେ ରହୁଥିବା ଡ. ପଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ କକେଇ ମୋତେ ପଠାଇଥିଲେ।
ସେ ମୋର କାର୍ଡ ଦେଖି ମୋତେ ସ୍ନେହୀ ଆଖିରେ ଚାହିଁଲେ |
“ତୁମେ ତ ସେଇ ଯୁବକ ! ଦିଲ୍ଲୀରେ ତୁମେ କ’ଣ କରୁଛ?’ ଡ. ପଣ୍ଡା ପଚାରିଲେ।
“ମୁଁ ବର୍ତ୍ତମାନ NBTରେ ସମ୍ପାଦକ ଅଛି, ସାର୍ ।“ ମୁଁ ଉତ୍ତର ଦେଲି ।
‘ଆମର ଲୋକସମ୍ପର୍କ ମ୍ୟାନେଜର ଅବସର ନେଇଗଲେଣି । ତୁମେ ଆମ ସଂସ୍ଥାରେ ଏବେ ଯୋଗ ଦେଇପାର,” ଡ. ପଣ୍ଡା କହିଲେ।
“ଧନ୍ୟବାଦ ସାର୍। କିନ୍ତୁ, ସମୟ ମୋତେ ଏକ ବଡ଼ ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେଇଆସିଛି | ମୋ ବାପା ଜଣେ ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ ଏବଂ ମୁଁ ସବୁବେଳେ ସେପରି ହେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲି | ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିବା ମୋ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ | ଯଦି ଏହା ୧୯୮୧ରେ ହୋଇଥାନ୍ତା ତେବେ ଅଲଗା କଥା ହୋଇଥାନ୍ତା,” ମୁଁ ନମ୍ର ଭାବେ ଜଣାଇଲି |