ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ନିର୍ଭୀକ, ଭୁବନେଶ୍ୱର, ୨୧ ଜୁନ୍ ୨୦୨୩
ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବାହିନୀ ମୁତୟନ କରିବାପାଇଁ କୋଲକାତା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶକୁ କାଏମ ରଖିଛନ୍ତି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ । ଏହା ସହିତ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ତାଗିଦ୍ କରି କହିଛନ୍ତି, ନିର୍ବାଚନ ମାନେ ନୁହେଁ ହିଂସାକୁ ଲାଇସେନ୍ସ ମିଳିଗଲା । ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ନିର୍ବାଚନ କରାଇବା ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ବୋଲି କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବାହିନୀ ମୁତୟନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟସରକାର କାହିଁକି ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ।
ଏଠାରେ ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନରେ ହିଂସା ରୋକିବାକୁ କୋଲକାତା ହାଇକୋର୍ଟ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବାହିନୀ ମୁତୟନ ପାଇଁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଆଦେଶ ବିରୋଧରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସରକାର ଓ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ। କୋଲକାତା ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶକୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କାଏମ ରଖିବାସହ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବାହିନୀ ମୁତୟନ ହେଲେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ନାହିଁ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି । ଆଗକୁ ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନ ଥିବାବେଳେ ଏବେଠାରୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ଏପରିକି ଗତ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ବ୍ୟାପକ ରାଜନୈତିକ ହିଂସା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ।
ତେବେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଉପଦେଶକୁ ଯଦି ତର୍ଜମା କରାଯାଏ, ତେବେ ରାଜ୍ୟ ଗୁଡ଼ିକରେ ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ନିର୍ବାଚନ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ମାତ୍ର ଗତ କିଛିବର୍ଷ ଧରି ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ନିର୍ବାଚନ ଓ ଉପନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ଘଟିବା ଏକ ନିୟମିତ ଘଟଣାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଏପରିକି ଯଦି ଆମେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପୂର୍ବରୁ ହୋଇଥିବା ୩/୪ ଟି ଉପନିର୍ବାଚନ କଥା ମନେପକାଇବା ତେବେ, ଶାସକ ଓ ବିରୋଧୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବିଭିନ୍ନ ଆଚରଣବିଧି ଉଲ୍ଲଂଘନ ନେଇ ହୋଇଥିବା ଅଭିଯୋଗର ଫଳାଫଳ ଯାହାହେଲା ତାହା ରାଜ୍ୟବାସୀ ଜାଣନ୍ତି । ଏପରିକି ପରସ୍ପର ବିରୋଧରେ ଉଭୟଦଳ ଆଣିଥିବା ଅଭିଯୋଗର ତଦନ୍ତ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ କଲେ କି ନାହିଁ ତାହାମଧ୍ୟ କାହାକୁ ଜଣାନାହିଁ । ଏଥିରୁ ଚିନ୍ତା କରାଯାଇପାରେ ଯେ, ଯଦି ଓଡ଼ିଶାରେ ବ୍ୟାପକ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ନହୋଇ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ ଶାସକ ଓ ବିରୋଧୀ ପକ୍ଷର ଅଭିଯୋଗକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉ ନାହାଁନ୍ତି, ଏଣୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଭଳି ରାଜ୍ୟରେ କିଭଳି ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ନିର୍ବାଚନ ସମ୍ଭବ ହେବ ? ସେହି ରାଜ୍ୟର ନିର୍ବାଚନ କମିସନ କ’ଣ ଅବାଧ ଓ ମୁକ୍ତ ନିର୍ବାଚନ କରାଇପାରିବେ ? ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ଅବାଧ ଓ ମୁକ୍ତ ନିର୍ବାଚନ କରାଇବା ଯଦି ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଦାୟିତ୍ୱ ତେବେ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଇବାରେ ଅସୁବିଧା କେଉଁଠି ? ରାଜ୍ୟରେ ଶାସନ କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ଗୁଡ଼ିକ ପରିଚାଳିତ ହେଉଛନ୍ତି କି ? ଯଦି ନୁହେଁ ତେବେ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ହେଉଥିବା ହିଂସାକାଣ୍ଡ ଓ ଆଚରଣ ବିଧି ଉଲ୍ଲଂଘନକୁ ରୋକିବାରେ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ କାହିଁକି ବିଫଳ ହେଉଛନ୍ତି ?
ସର୍ବୋପରି ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଦାଲତ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ବାବଦରେ ଦେଇଥିବା ଟିପ୍ପଣୀ ସୂଚାଉଛି ଯେ, ରାଜ୍ୟର ନିର୍ବାଚନ କମିସନ ଶାସକ ଦଳର ଚାପରେ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟ ତୁଲାଇ ପାରୁନାହାନ୍ତି । ତେବେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନକୁ ଅପେକ୍ଷା କରାଯାଇପାରେ । ଆସନ୍ତା ଜୁଲାଇ ୮ ରେ ହେବାକୁ ଥିବା ଏହି ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ନିର୍ବାଚନରେ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ଭୂମିକା ଉପରେ ସବୁକିଛି ନିର୍ଭର କରିବ । ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଦାଲତଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ଯଦି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନ ବିଫଳ ହୁଏ ତେବେ ଜନସାଧାରଣ ଭାବିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେବେ ଯେ, ଆଉ କ’ଣ ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ନିର୍ବାଚନ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ?